Kategori: Makaleler

Taş Bilimine Ne Ad Verilir? Hepimizin evlerinde bir köşe vardır, belki de arka bahçede, ya da garajda… O taşlar! Çocukken sokaktan topladığımız ya da kumsalda bulduğumuz o ilginç taşlar, şimdi birer dekoratif objeye dönüşmüş olabilir. Ama bir sorum var: Bu taşlar hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Kim demişti, “Taşlar sırlarla doludur”? Birinin “Taş bilimi” dediğini duydum, peki ama bunun ne demek olduğunu hiç düşündünüz mü? Hadi gelin, taşlarla ilgili bu ilginç bilim dalını birlikte keşfedelim! Biliyorsunuz, erkekler “çözüm odaklıdır”, kadınlar ise “ilişki odaklı”. Taş bilimi gibi bir konuya yaklaşırken, erkeklerin ve kadınların bakış açıları çok farklı olabilir. Mesela, bir erkek…

DNA ve Kalıtım: Ekonomik Perspektiften Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomistin Bakışı Bir ekonomist için dünyadaki her karar, sınırlı kaynaklar ve bu kaynakların nasıl dağıtılacağı sorusuyla ilgilidir. Bu düşünce, biyolojik dünyada da geçerlidir. İnsan genetiği ve kalıtım, aslında bizim genetik kaynaklarımızı ve bu kaynakların nasıl aktarıldığını belirler. Tıpkı ekonomik seçimler gibi, genetik seçimler de hem bireysel hem de toplumsal düzeyde kalıcı etkiler yaratır. Bu yazıda, DNA ve kalıtım kavramlarını ekonomi çerçevesinde inceleyerek, bireysel kararların ve toplumsal refahın nasıl şekillendiğini keşfedeceğiz. DNA ve Kalıtımın Temelleri: Bir Genetik Miras DNA, hücrelerimizdeki tüm biyolojik bilgiyi taşıyan moleküllerdir. Bu moleküller, bir organizmanın…

Lobelya Çiçeği Nasıl Sulanır? Toplumsal Cinsiyet ve Empati Perspektifinden Bir Bakış Herkesin bahçesinde en az bir sevdiği çiçek vardır. Bu çiçekler bize sadece doğanın güzelliklerini değil, aynı zamanda bakım ve sevgiyle büyüyen ilişkileri de hatırlatır. Lobelya çiçeği, zarif ve renkli yapraklarıyla her bahçeye neşe katar. Ama bu çiçeği doğru şekilde sulamak, tıpkı toplumda dikkatle uyguladığımız anlayış ve empati gibi, bir denge meselesidir. Peki, Lobelya çiçeği nasıl sulanmalı? Sulama alışkanlıklarımızı, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet perspektifinden nasıl değerlendirebiliriz? Gelin, bu soruları hep birlikte keşfedelim. Lobelya Çiçeği ve Bakımının Duyarlı Yönü Bir çiçeği sulamak, sadece su dökmek değildir; onun sağlıklı bir…

72, 2’ye Bölünür Mü? Bir Sayının Tarihi ve Toplumsal Anlamı Bir Tarihçinin Girişi: Geçmişi Anlamak, Geleceği Çözmek Tarihe baktığımızda, çoğu zaman olayları, karakterleri ve kültürel dönüşümleri anlamaya çalışırız. Ancak bazen, küçük bir sayı bile büyük anlamlar taşır. 72 gibi basit bir sayı, görünmeyen birçok katmanı ve tarihi anlamı barındırabilir. “72, 2’ye bölünür mü?” sorusu da işte bu gibi bir soru. İlk bakışta basit bir matematiksel işlem gibi görünse de, aslında bu soruya verilen yanıt, geçmişin dinamiklerinden bugünün toplumsal yapısına kadar birçok şeyi anlatabilir. Matematiksel bir işlem olan bölme, zamanla değişen değerler, güç dengeleri ve toplumların dönüşümüyle paralellikler taşır. Bir sayıyı…

30 Tonluk Vinç Ne Kadar? Tarihsel Bir Perspektiften Bakış Giriş: Geçmişi Anlamak ve Günümüzle Bağ Kurmak Tarihi anlamak, sadece geçmişi bilmek değil, o geçmişin bizlere nasıl şekil verdiğini ve geleceği nasıl inşa edeceğimizi anlamaktır. Her teknolojik gelişme, bir dönemin izlerini taşır ve genellikle toplumsal yapıları değiştiren büyük kırılma noktalarına yol açar. Vinçler, tam da bu noktada önemli bir yer tutar. İnsanlık, binlerce yıl boyunca taşımacılık ve inşaat için elleriyle taşıyamayacağı yükleri kaldırmak adına çeşitli makineler geliştirdi. Bu makinelerin tarihçesi, modern dünyayı inşa etme biçimimize ve toplumların evriminde ne gibi önemli değişimlere sebep olduğuna dair güçlü ipuçları sunar. Bugün 30 tonluk…

Diyarbakır’ın saklı cevheri: Lice  Bölge, antik çağlarda Bırkleyn Mağaraları gibi mağaralarda bulunan Asur kral kabartmalarıyla da tanınıyor. ([nerdenerede][2]) Yani düşündüğünüzden çok daha eski bir yer burası. O kadar eski ki, sadece bir…

KAH Genetik mi? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Bakış Açısı Ekonomi, insanların sınırlı kaynaklarla en iyi nasıl kararlar alacaklarını ve bu kararların uzun vadede toplumsal refahı nasıl şekillendireceğini inceler. Sağlık, özellikle genetik yatkınlık gibi biyolojik faktörlerle bağlantılı hastalıklar söz konusu olduğunda, bu kararlar daha da karmaşık hale gelir. Kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, bireyler ve toplumlar, hangi sağlık risklerini önceden belirleyecekleri, hangi önlemleri alacakları ve sağlık hizmetlerine nasıl yatırım yapacakları konusunda kararlar almak zorundadırlar. Bu kararlar, sadece sağlık sistemini değil, geniş bir ekonomik yapıyı da etkiler. Bugün inceleyeceğimiz konu, KAH (Kronik Adrenal Hastalıklar) ve…

Amway Üyelik Ücreti Var Mı? Şaşkın Olmayın, Hadi Eğlenceli Bir Bakış Açısıyla İnceleyelim! Amway? O da ne? Bu soru herhalde kafanızı kurcalamaya başlamışsa, büyük ihtimalle bir arkadaşınız, bir tanıdığınız veya internette gezinen biri size “Amway’den bir şeyler al” demiştir. Ya da belki kendi başınıza, “Acaba üye olup kendi işimi kurabilirim mi?” diye düşündünüz. Ve hemen aklınıza takılan ilk şey: Peki, ya üyelik ücreti ne kadar? Hadi, biraz eğlenelim ve bakalım bu konuyu bir mizahi dille ele alırsak nasıl olur! Erkekler İçin: “Hadi Bir Plan Yapalım, Üye Olalım!” Stratejik Yaklaşım Erkeklerin çoğu, işin mantıklı yönüne odaklanarak genellikle hemen çözüm aramaya başlarlar.…

Kabotaj Kanunu Kim Çıkardı? Bir Ulusal Kimlik Arayışı ve Felsefi Sorgulama Felsefi düşünce, toplumları ve tarihsel olayları anlamanın en derin yollarından biridir. Her ne kadar Kabotaj Kanunu, görünüşte bir denizcilik düzenlemesi gibi basit bir konuymuş gibi algılansa da, bu kanunun arkasında derin bir toplumsal ve ulusal kimlik meselesi yatar. Kabotaj Kanunu, sadece bir yasal düzenleme değildir; aynı zamanda bir toplumun, kendi deniz sınırlarında egemenliğini ilan etmesinin, ulusal kimliğini inşa etmesinin bir simgesidir. Bu yazıda, Kabotaj Kanunu’nu, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden ele alarak, tarihsel ve felsefi boyutlarını daha derinlemesine inceleyeceğiz. Kabotaj Kanunu’nun Tarihsel Arka Planı Kabotaj Kanunu, 1 Temmuz 1926…

Levanten TDK Ne Demek? Bir Kavramın Derinliklerine Yolculuk Bir sabah, kahvemi alırken, eski bir kitapçı dükkanının önünden geçiyorum. Kitapçı, yılların eskitemediği o eski binalardan birinde, derin bir geçmişi barındırıyor. İçeri adımımı atıyorum ve nostaljik bir hava, hemen beni sarıyor. Raflar arasında gezinirken, aniden bir kelime dikkatimi çekiyor: Levanten. Ne kadar tanıdık, ne kadar uzak… Hemen bir anda aklıma, bu kelimenin geçmişi ve benim için anlamı geldi. İlk kez duyduğumda ne kadar yabancıydı, ama zamanla onunla bir bağ kurduğumu fark ettim. Levanten… Peki, TDK’de bu kelimenin ne anlamı olduğunu hiç düşündünüz mü? Hadi, gelin bu kelimenin ardındaki hikayeyi birlikte keşfedelim. Belki…